Page 43 - Temmuz 2022

bahattin Eyüboğlu, Aşık Veysel ve Ruhi Su gibi önemli şam döngüsünü zorlayarak geliştirmek yerine, doğ-
sanatçılar da öğretmenlik yapmaktaydı. duğu topraklarda geliştirip modernleştirmek, kendi
kendine yetebilmesini sağlamanın yanında yetişmiş
Tarımı ve çiftçiliği modern tekniklerle bilimsel mezunları ve çevresine attığı tohumlarla önemi tartı-
uygulamalarla gerçekleştirerek ürün haline getirip şılmaz bir değerdir.
satma fırsatıyla ziraatı meslek haline getirmeyi he-
defleyen sistemde, üretilen ürünün fazlası kooperatif- O devir ki eğitim-fikir adamlarının asıl mevzu ve
ler aracılığıyla halka sunuluyordu. Pazarören ve civar bakış açısı (sömürüye karşı verilen savaştan çıkmış fi-
köylerden gelen halk bu kooperatiflerde ürünlerini kir adamı bakışı); “Köy meselesi bazılarının zannettiği
satabiliyordu. Ticarethaneler enstitünün çevresinde gibi, mihanikî (kendiliğinden) bir suretle köyün kalkın-
gelişmeye ve bölgeyi kalkındırmaya başlamıştı. ması değil, manalı ve şuurlu bir şekilde, köyün içten
canlandırılmasıdır. Köy insanı öylesine canlandırıl-
Tüm bunların yanında karma eğitim sistemi ile malı ve şuurlandırılmalı ki, onu hiçbir kudret, yalnız
kız-erkek öğrencilerin birlikte eğitim görmesi, kadının kendi hesabına ve insafsızca istismar etmesin. Köyün
aile içinde öneminin farkında olunduğu modern eği- sakinlerine köle ve uşak muamelesi yapılmasın...” di-
tim modeline uygun bilinçli toplum yetiştirme arzusu-
nun da en önemli göstergesiydi. yen Tonguç’un özetlediği bu şuurdu.
Pazarören Köy Enstitüsü eğitimine 27 Ocak 1954 Kaynaklar
tarihinde çıkan 6234 sayılı kanun ile İlköğretmen Oku- ‣ Pazarören Köy Enstitüsü’nün Sosyo-Mekânsal Etkilerinin
lu’na dönüştürülene kadar devam etti. 1989 yılına
gelindiğinde ise Anadolu Öğretmen Lisesi olarak adı Değerlendirilmesi Üzerine Bir Kırsal Tarih Araştırması, Seda
değiştirildi. Günümüzde Anadolu Lisesi olarak yeni ÇALIŞIR HOVARDAOĞLU.
yapılan betonarme bina kullanılmaktadır. Köy Ensti- ‣ Pazarören Anadolu Lisesi arşivi.
tüsü binaları uzun süredir kullanılmadığından bugün ‣ Çifteler Köy Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Murat BURGAÇ.
yıkılmaya yüz tutmuştur.
‣ Köy Enstitülerinde Bir Öncü: Özgün Arşivi Işığında Göl Köy
Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre 1946 yılına Enstitüsü (Doktora Tezi), Gülşah TEZER.
kadar köylerdeki öğretmen açığını kapatan, 16400
öğretmen, 7300 sağlık memuru ve 8756 eğitmen ye- ‣ Toplumsal Tarih Dergisi, Nisan 2001.
tiştiren Köy Enstitüleri; kırsalı şehirle karşılaştırıp ya-

Köy Enstitüleri ve Kuruluş Tarihleri

Kasım 2022 41