Page 33 - Temmuz 2022
P. 33
Selçuklularda eğitimin temel amacı, ilmî çalışmaları
önemsemek, bunun yanında medreselerin kurulması ve
geliştirilmesi, İslamî ögelere bağlı, sorumluluğunu bilen
insanların toplum içerisinde yaygınlaştırılmasıydı. Hayat
anlayışı İslam’ı özümseyen biri olmasının yanında savaşçı,
cesur,akıncı, alp tipi, İslam dininin gazilik mertebesinden
esinlenen böyle bir kişi hayatını bu değerlere göre şekillen-
dirir. Selçuklularda olgunlaşmış bu bakış açısı Osmanlılarda
da devam etmiştir.
Anadolu Selçuklu Devleti'nde eğitim-öğretimin iler-
lemesinde politik ve ekonomik gelişmelerin etkili olduğu
muhakkaktır. Bunun yanında devlet adamlarının ilmi ça-
lışmaları önemsemeleri, Moğol baskısı ve diğer sebepler
nedeniyle daha huzurlu bir ortamda yaşamak isteyen âlim-
lerin Anadolu’yu tercih etmeleri, sultanların âlimlere rahat
çalışma ortamı sağlamaları,ayrıca örgün ve yaygın eğitim Avgunlu Medresesi
kurumlarının yanında atabeylik müesseseleri de eğitim ve
öğretimin gelişmesinde etkili olmuştu.
Anadolu Selçuklularda mimarî Büyük Selçuklulara ben-
zer tarzda ve biraz daha gelişmiş biçimde yapılmıştır. Med-
reseler umumiyetle tek katlı kurulmuştur. İki katlı olarak
yapılanlar da bulunmaktadır. Eyvan sayıları belli olmamak-
tadır.
Medreselerin genel özelliklerini şöyle maddeleştirebili-
riz:
1. Medreselerde mutlak surette dini ilimler de Avgunlu Medresesi
okutulmaktadır. Müsbet ilimleri okutan med-
reseler bile dinî ilimlerden bağımsız değildir.
2. Medreseler tüm ihtiyaçları karşılayacak şekil-
de düzenlenmiştir. Günümüz kampüs sistemi-
ni andıran bir yapılanma söz konusudur.
3. Medreselerin mimarî yapısına göz atacak olur-
sak en büyüğünden en küçüğüne kadar benzer
mimarileri görürüz. Öğrenci dersliklerinin,
hücrelerinin ve idarenin yönü aynıdır. Hepsi
içe doğru dikdörtgen ya da kare bir veya birkaç
avluya açılır.
4. Bütün medreselerin halka açık kütüphaneleri
vardır.
5. Dini ilimler standart, pozitif ilimler de öğretim
üyesi durumuna göre verilir. En önemli unsur Gevher Nesibe Şifa-hanesi
Kasım 2022 31