Page 15 - calikusu
P. 15
karadan ikinci bir heyet gönderir. Yeni heyet Er- ni hanımları Hilal-i Ahmer’in nekahethanesine
zurum’da 1000 yataklı bir nekahethane açarsa alınıp, hastabakıcılık eğitimi verilerek hastaba-
da faaliyeti ancak iki ay devam edebilir. Bu sırada kıcılık görevinde ücretli olarak çalıştırılmalarıyla
heyetin sertabibi (başhekimi) Kayserili Operatör bir nebze halledilir. Sayıları kırk kadar olan bu
Dr. Mehmet Emin Bey’in dirayetli ve fedakârane kadınların bir kısmı heyet Kayseri’den İstanbul’a
çalışmalarına rağmen 1916 Şubat’ında Rusların dönerken İstanbul’a götürülmüştür .
Erzurum’u ele geçirmeleri üzerine önce Erzin- Bu sebepten Zencidere Nekahethanesinin ya-
can’a gelen heyet, oradan Kemah’a ve sonra da tak kontenjanı bir ara 2000’e kadar çıkarılmıştır.
Kayseri’ye çekilmek zorunda kalır. Buradaki sağlık ünitesi böylece Üçüncü Orduya
Kayseri’ye bağlı Zencidere’de 1916 yılında önemli lojistik destek ve yardımlarda bulunmuş-
1000 yataklı bir nekahethane açılır. Heyetin sık tur. Heyet diğer yandan, sokaklardan topladığı
sık yer değiştirmesi yüzünden kayıp ya da ha- kimsesiz çocuklardan 500’ünü koruması altına
sara uğrayan sağlık malzemesinin yerine Hilâl-i alarak, bir kısmına zanaat öğretmek için gayret
Ahmer’in Eskişehir ve İstanbul ambarlarından gösterir. Bu çocuklar daha sonra ordunun emriyle
yeniden tıbbî malzeme gönderilerek takviye yapı- Talas Nekahethanesine yerleştirilirler.
lır. Fakat Kayseri’nin İstanbul ile cephe arasında 1918 yılı başlarına kadar faaliyetini sürdüren
önemli bir haberleşme ve ikmâl merkezi olmasıy- Zencidere Nekahethanesinin çevre il ve ilçeler-
la şehirde hasta ve yaralı sayısında bir artış gö- deki çalışmaları hakkında, 22 Nisan 1918 tarihli
rülmeye başlar. yazısında baştabip şunları yazmaktadır: “...Evvel-
Kafkas hududu üzerinden işgale uğrayan ce ordu tarafından yurdumuza verilmiş olan iki
memleketlerden hicret eden ailelerden Kayse- tabibden Binbaşı Osman Bey kezâlik ordu emriy-
ri’de nekahethanemizin bulunduğu Zencidere le hastanemizin laboratuvarını hamilen Yozgat’ta
köyüne hükümetçe yerleştirilmiş olan beş yüze emrâz-ı sâriyye (bulaşıcı hastalıklar) mücadele-
yakın nüfusun iaşe ve barındırılmasında zorlanan sine; Yüzbaşı Hayri Bey ise, Talas Şifa yurdun-
Kayseri yöneticileri, başhekimliğe müracaatla bu da cemedilen etfâl-i metruke (sokağa bırakılmış
zavallıların Hilal-i Ahmer’in himayesine alınma- kimsesiz çocuklar) üzerine memuren izâm edil-
larını isterler ve bu talebe Başhekimlik sahip çı- miş (yollanmış) olduğundan, mevcûd-ı daimisi
karak bu göçmenlerin nafakalandırma ve iaşe ve (devamlı sayısı) bin hastayı mütecâviz bulunan
yerleştirilmeleriyle birlikte kışın şiddetine rağmen yurdumuz umûr-ı Sıhhiyesinin yalnız bir doktorun
nerdeyse çıplak bir halde bulunanlara çamaşır, sarf edeceği gayret ve faaliyet ile te’mini gayr-i
elbise verilmesi kararlaştırılır. Böylece Nekahet- kâbil görülmektedir. Binâenaleyh, tensîb buyrul-
hanenin kapanma tarihine kadar bu göçmenle- duğu takdirde elyevm kadrosu iki yüz elli yatağa
rin bütün ihtiyaçları temin edilmiş olur. tenzîl edildiği işitilen ve hal-i hâzırda üç-dört ta-
Bu nekahethanenin Zencidere’de yaptığı bibe mâlik bulunan Samsun Hilâl-i Ahmer hasta-
çalışmalar sırasında hastabakıcılık konusu da o nesinden bir tabibin buraya nakline müsâde buy-
sırada Kayseri’ye tehciren gelen kimsesiz Erme- rulması ve hemen hareket ettirilmesi hususunun
13
