Page 34 - Ocak 2023

Hitit buluntuları, Roma la- tabletlerin okunması sayesinde
hitleri, çivi yazılı kil tabletleri dö- ortaya çıkmıştır. Tabletlerin doğ-
nemin sosyal, kültürel, ekonomik rudan höyükte bulunamadığı da
varlığı hakkında bilgiler vermek- biliniyor. Höyük civarındaki tarla-
tedir. Bugün buluntuların önem- lardan çıkarılmaları, kazı ve ara-
li bir kısmı Arkeoloji müzesinde yışlarda önemli hatalar yapılma-
sergilenmektedir. İlimiz Sarım- sından kaynaklandığını gösteriyor.
saklı ovasının ortasındaki Kültepe Kültepe, Anadolu’da bilinçsiz kazı
höyüğünde açığa çıkartılan çivi ve rastgele çalışmalarla en çok
yazılı kil tabletler, Anadolu'da keş- tahrip gören höyük olarak bilini-
fedilen en eski yazılı belgelerdir. yor.
Bunlar Anadolu tarihini başlatan
yer olarak ilimizin medeniyetler Anadolu’nun bu ilk yazı-
beşiği olma kimliğini, birçok uy- lı eserleri dünyada birçok araş-
garlığa ev sahipliği yapma özelli- tırmacının ilgisini çekmiştir. İlk
ğini ortaya koymaktadır. Eski Tunç önemli araştırmaların 1925’li yıllar-
dönemi kalıntılar Kültepe’de on da yapıldığı, Hitit dönemi tablet-
sekiz katmanlı bir yapı ile beş fark- lerin de bu tarihlerde okunduğu
lı kültür çağından izler taşımak- bilinmektedir. Ayrıca bölgenin eski
tadır. Bölge, Assur ticaret koloni- adının Kaniş olduğu bu okumalar-
lerinin yerleşim alanlarından izler la anlaşılmıştır. Sosyal, kültürel,
barındırması açısından da ayrıca ekonomik bilgiler içeren belge
önem taşımaktadır. Karum anla- değerindeki yazılı eserler, araç ve
mına gelen ticaret merkezleri bu gereçler, yerleşik uygarlığın yazın
kolonilerin oluşturduğu ekonomik dili ile oturmuş bir yönetim siste-
pazar alanları olarak biliniyor. Böl- mine sahip olduğunu da göster-
gede yaşam sürdürmüş topluluk- mektedir. Kayseri’nin medeniyet
ların kullandıkları tarım aletleri, ev zenginliğini anlatmaya satırlar,
eşyaları, yaşam ve beslenme şe- sayfalar, kitaplar elbette yetmez.
killerine ilişkin ayrıntılara da ula- Bunları örnekleyen birçok kilise
şılmıştır. Nerede, nasıl yaşadılar, ve Roma dönemi kazılarla ortaya
neler kullandılar, sosyal ilişkileri, çıkarılan yeraltı şehirleri, lahitler,
beslenme şekilleri, avcılık tek- sikkeler, kitabeleri saymak müm-
nikleri, tarım faaliyetleri nasıldı? kündür. Medeniyet mozaiğimiz
Anadolu topraklarında ilk olarak daha sonraki dönemlerde Selçuk-
keşfedilen, ülkemiz ve dünya tarihi lu, Anadolu beylikleri ve Osmanlı
açısından çok kıymetli bu hazine- mimari ve kültür şaheserlerle be-
ler sayesinde yukarıdaki sorulara zenmiştir. Şehir estetiğinde çok
çoğunlukla cevap bulunmuştur. önemli yeri olan bu eserleri; kül-
Kil tabletler etkileşim kurdukları liyeler, camiiler, medreseler, han-
topluluklara ait bilgileri, bu mede- lar, kümbetler, türbeler, köprüler
niyetin kendi dönemi için ne ka- oluşturmaktadır. Bu eserlerin bir
dar önemli olduğunu ortaya koy- şehir bütününde, birbirinden fark-
maktadır. Anadolu coğrafyasında lı çağlar, devlet yönetimleri, dil,
varlık göstermiş medeniyetlerin inanç ve kültürlerle desenlenmesi
tümüne ilişkin önemli bilgiler bu eşi az bulunur bir zenginliktir.

32 81 ÇALIKUŞU - KAYSERİ