Page 33 - Ocak 2023

Geleceğim ilimizin medeniyet
bıraktığı bir izi olmuş. Ama o saadet
kökenine, kültür geçmişine ve şimdiki asrı, seviyesine erişilmesi nebevi bir
haline. Önce ‘medenî’ Arabî ifadesin- elle mümkün, dolayısıyla namümkün
den kök bularak türemiş medeniyetin, bir özlem olarak kalmış. Vesselam. Bu
mana estetiğine değinelim. Medeni- uzun girizgâha şüphesiz ihtiyaç var.
yet malum-u aliniz medeni kelime kö- Biline, hürmetin sebebi olduğu anlam
künden geliyor. Medeni ise insanlığa ihmal edilmeye diye.
barışı, doğruluğu, adaleti, refahı, iyiyi,
münasebetlerde aklı, kalbi, ilmi, fenni İlk çağ topluluklarının ne denli
rehber eden, hoşça, toplumsal mü- huzur ve sükûn içerisinde yaşadıkla-
nasebetlerde kardeşçe yaşamayı öğ- rını bileceğimiz tarihsel belgelerden
reten peygamberi bir anlayışın, İslamî söz etmek çok mümkün değildir. Ol-
hayat nizamının Medine şehrinden dukça sınırlı amaçlar için yazılmış çivi
mülhem kavram derinliğini ifade eder. yazıları söz konusu uygarlıkların gün-
İslam peygamberi Hz Muhammed lük yaşamlarına ilişkin bilgiler içer-
(SAV) ile yukarda azı fazla, fazlası ol- mektedir. Medeniyet olarak isimlen-
mayan tanımların coğrafyası olarak bi- dirilmeleri kendi dönemlerinde sınırlı
linen bir rüya devri, bir saadet asrı ya- yaşam alanlarından günümüze ışık tu-
şanmış Ceziretül Arap’ta. Medine şehri tan farklı kültür ve yaşayış alışkanları-
adalette, refahta, doğrulukta, barış, na ait izler bırakmalarından kaynaklı-
kardeşlik ve emniyette örnek olmuş. dır. Bundan daha önemlisi ilkel kabile
Sonrası her en ideal düzenin medeni adapları ile kıyas edilmeyecek, yazıyı
ismi ile müsemma olması dilimizde kullanma gibi ayırt edici özelliklere
nezaket ve hürmetle yer bulmuş. Me- sahip olmalarıdır. Yaşam şekilleri çok
dineli olmak, medeni olmaktır. Bedevi bilinmese de yazı ve kendi dönemleri
toplumları medeni kıvama getiren ah- için ileri özellikler sayılabilecek alet-
kâm, şehr-i Medine’yi, arza numune-i ler kullanmaları da oldukça önemlidir.
misal yapmış. Şehrin huzur ve nizamı Medeniyetler şehri olarak bilinen Kay-
medeni ile nam yapmış. Medeni hal seri ilimiz, üzerinde varlık sürdürmüş
dahi huzur ve düzen halini anlatan uygarlıkların çeşitliliği, zenginliği, bı-
bir deyiş olarak dilimize yerleşmiş. raktıkları kültür değerlerle bu payeyi
Medeni, insana yaraşır olanın ölçütü kazanmış. Mardin, Hatay gibi illerimiz
kabul edilmiş. Peygamberin bıraktığı için kullanılan medeniyetler beşiği ifa-
nizama dilimiz, estetik bir hürmetle deleri de yerini bulan benzetimlerdir.
medeni ismine, ‘düzen ve dirlikte zir- Her yeni hükümranlığın bıraktığı iz,
ve’ anlam karşılığı ile hakkını teslim et- asırlar geçmesine rağmen işlevini, ta-
miş. O’ndan sonra gelen her düzenin rihsel değerini, insanlık için kıymetini
bir medeni rolü, kendisinden sonraya korumaktadır.
Ocak 2023 31