Page 17 - Temmuz 2022

geldiğine inanır. Ona göre izm’ler “idraklerimize birlikte kendisi amacını şu şekilde anlatmaktadır:
giydirilen deli gömlekleridir.” O hiçbir izm’e, hiçbir
gruba mensup değildir. Bir çağın vicdanı olmak isterdim, bir çağın daha
doğrusu bir ülkenin, idrakimize vurulan zincirleri kırmak,
Ahmet Kabaklı şöyle anlatır Cemil Meriç’i: "Her yalanları yok etmek, Türk insanını Türk insanından ayıran
an her şeyden uzak duran bir hoca, kitaplarına ve bütün duvarları yıkmak isterdim. Muhteşem bir maziyi,
bir de bize sığınıyordu. Dinsiz miydi? Hayır, haşa! daha muhteşem bir istikbale bağlayacak köprü olmak
Hiçbirine kıyamazdı. Yalnız kalıplara karşıydı, beylik isterdim, kelimeden, sevgiden bir köprü. (Meriç, 1978:
laflara, harc-ı âleme tepki için doğmuştu Cemil 284).
Meriç. Her şey üzerinde düşünen, her kanaati didik
didik kurcalayan, değirmen gibi kitap öğüten belki Cemil Meriç, kalıp yargılar ile anlatılamayacak
çok şeyi beğenmemek için okuyan bir insan." (Yazan, gerçek bir aydın örneğidir. O Türk insanı arasında setler
1993: 38). Cemil Meriç hiçbir kalıba sığdırılamayan, her oluşturan duvarların hepsini ortadan kaldıramasa
düşünceye saygısı olan fakat hep eleştirel gözle bakan da milletimizin idrakine vurulan zincirleri kırmaya ve
ve bütün bu özellikleriyle olması gereken aydın tipine muhteşem bir maziyi, daha muhteşem bir istikbale
örnek teşkil eden bir kişilik olarak görülmektedir. bağlamaya çalışan “münzevi ve mütecessis bir fikir
işçisidir”.
Cemil Meriç düşünceden beslenen biridir. Onun
amacı tarihsel süreçte ifade edilmiş doğruları gözden Rahmet ve minnetle yad ediyoruz…
geçirmek, insanlığın düşünce tarihini bir bütün olarak
anlamaya çalışmak ve böylece doğru düşünmeyi KAYNAKLAR
başarabilmektir. Medeniyet olarak içine düştüğümüz ‣ AÇIKGÖZ, H. (1993). Cemil Meriç İle Sohbetler (1.
açmazları belirleyip problemlere çözümler sunarak Baskı). İstanbul: Seyran Yayınları.
milletine ve insanlığa düşünce yoluyla hizmet etmek
ister. Cemil Meriç milleti ve medeniyeti için aklı ve ‣ ALATLI, A. (1987). Cemil Meriç’i Anlayabilmek.
kalemiyle savaşan bir mücahid olarak çıkar meydana Türk Edebiyatı Dergisi, 166, 21-24.
(Açıkgöz, 1993: 6). O tüm bu çabaları ve çalışmaları ‣ IŞIK, E. (1987). Meriç Kıyılarında. Türk Edebiyatı
sayesinde Türk düşüncesindeki yerini kendisi Dergisi, 166, 8-9.
belirlemiştir: “Münzevi bir yıldız”. ‣ İBRAHİMHAKKIOĞLU, B. (1987). Kızının Gözüyle
Cemil Meriç’in Dünyası. Türk Edebiyatı Dergisi,
Cemil Meriç, insanımız ve fikir hayatımız için 166, 25-27.
verebileceğinin hepsini verebilmiş midir sorusuna ‣ MERİÇ, C. (1978). Mağaradakiler (1.Baskı).
cevabımız tabi ki hayır olacaktır. Çünkü bir düşünür İstanbul: Ötüken yayınları.
ve yazarın en değerli yoldaşını, en çok sevdiği şey ‣ MERİÇ, C. (1993a). Bu Ülke (8.Baskı). İstanbul:
olan kitaplarıyla arasındaki tek bağı olan gözlerini İletişim Yayınları.
kaybetmiştir. O, gözlerinin ışığını kaybetmesine
rağmen yılmamış fikir işçiliğine devam etmiştir. Cemil ‣ MERİÇ, C. (1993b). Jurnal Cilt 2 (1.Baskı). İstanbul:
Meriç gözlerini kaybetmemiş olsaydı inancımız odur ki İletişim Yayınları.
düşünce hayatımıza katkısı çok daha fazla olacaktı. O ‣ YAZAN, Ü.M. (1993). Babam Cemil Meriç (1.Baskı).
belki de fikir adamı olarak verdiği mücadeleyi aksiyon Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
adamı olarak da vermeye çalışacaktı. ‣ MERİÇ, C. (1993c). Jurnal Cilt 1 (1.Baskı). İstanbul:
İletişim Yayınları.
Onu sosyolog, akademisyen, yazar hatta siyasi ‣ TAŞDELEN; V. (2010). Cemil Meriç’te Yabancılaşma
olarak anlamaya anlatmaya dönük çok sayıda çalışma Sorunu. Hece Dergisi, 157, 87-95.
olmasına karşın ortak bir Cemil Meriç fikri hiç olmamış,
olamamıştır. Cemil Meriç’in ne söylemeye, ne anlatmaya ‣ UYAR, F. (2016, 5-6 Mayıs). Cemil Meriç’te Yerlilik
Bilinci. Doğumunun 100. Yılında Cemil Meriç
ve ne yapmaya çalıştığını ortaya koymak isteyenlerle Sempozyumunda Sunuldu, Gümüşhane.

Kasım 2022 15